Η κατάρτιση χρονοδιαγράμματος και η διαμόρφωση προϋπολογισμού είναι απαραίτητα στοιχεία για ένα ΣΒΑΚ.

​

Σύμφωνα με τον κύκλο του ΣΒΑΚ το ζήτημα της χρηματοδότησης εξετάζεται τόσο στην αρχή της εκπόνησης, κατά το στάδιο της Προετοιμασίας (Α φάση) στη Δραστηριότητα 1.4: Επανεξέταση της διαθεσιμότητας πόρων, όσο στη Γ΄ φάση της υλοποίησης μέσω του Βήματος 7: Συμφωνία για σαφείς αρμοδιότητες και κατανομή χρηματοδότησης.

​

Η αναζήτηση πόρων αφορά το κόστος παραγωγής ενός ΣΒΑΚ και το κόστος υλοποίησης του πακέτου μέτρων και παρακολούθησής του.

​

Χρηματοδότηση για την εκπόνηση της ανάπτυξης ενός ΣΒΑΚ

​

Το Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) είναι ένα στρατηγικό σχέδιο που βασίζεται στις υφιστάμενες πρακτικές σχεδιασμού και εμπνέεται από τις αρχές του ενιαίου σχεδιασμού, της συμμετοχής και της αξιολόγησης, ώστε να καλύπτει τις ανάγκες κινητικότητας και μετακινήσεων των ανθρώπων σήμερα και στο μέλλον, για μια καλύτερη ποιότητα ζωής στην πόλη και την περίμετρό  της.

Με τους παραπάνω στόχους τα Σχέδια αυτά μπορούν να χρηματοδοτούνται στην Ελλάδα με τους παρακάτω συμβατικούς τρόπους:

• Από ίδιους πόρους μέσα από το τεχνικό πρόγραμμα του ΟΤΑ.

• Από πόρους του Πράσινου Ταμείου (αν η πόλη ανήκει στις 170 πόλεις που χρηματοδοτήθηκαν).

• Μέσω της συμμετοχής του ΟΤΑ σε κάποιο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα (Horizon 2020, URBACT, UIA, INTERREG) που έχει  ως παραδοτέο για τον συμμετέχοντα την εκπόνηση του ΣΒΑΚ.

 

Χρηματοδότηση για την υλοποίηση μέτρων, έργων και δράσεων που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο του ΣΒΑΚ

​

Το πακέτο μέτρων που θα έχει προκύψει από τη Γ φάση ενός ΣΒΑΚ για να υλοποιηθεί θα μπορεί να αναζητήσει οικονομικούς πόρους από ποικίλες πηγές. Σημαντικό στοιχείο στα μέτρα για ένα ΣΒΑΚ είναι το γεγονός ότι πολλά εξ’ αυτών μπορούν να γίνουν με μηδενικό ή χαμηλό κόστος καθώς αφορούν δράσεις, διοικητικές αποφάσεις κ.α.

​

Ενδεικτικά ως μέτρα με χαμηλό ή μηδενικό κόστος είναι τα εξής:

• Απαγόρευση κυκλοφορίας βαρέων οχημάτων σε αστικό κέντρο, μεμονωμένη περιοχή παρέμβασης (π.χ. περιοχή γύρω από σχολεία), δρόμο ή τμήμα οδού.

• Μείωση ταχύτητας σε συγκεκριμένες ζώνες (π.χ. περιοχές ήπιας κυκλοφορίας, περιοχή γύρω από σχολεία), συγκεκριμένο δρόμο ή τμήμα οδού.

• Πεζοδρόμηση χωρίς αλλαγή υλικού οδοστρώματος (τοποθέτηση μετακινούμενων εμποδίων).

• Θεσμοθέτηση οδών κοινής χρήσης ποδηλάτου αυτοκινήτου (cycle street) με προτεραιότητα στο πρώτο.,

• Λωρίδες Ποδηλάτου και συνιστώμενες λωρίδες ποδηλάτου που ορίζονται με απλή διαγράμμιση,

• Θεσμοθέτηση ζωνών ήπιας κυκλοφορίας μέσω σήμασνης,

• Εντατικοποίηση ελέγχων για παράνομη στάθμευση,

• Προώθηση συνεπιβατισμού (car pooling, car sharing κ.λπ.),

• Ανασχεδιασμός δικτύου ΜΜΜ χωρίς απαραίτητα δρομολόγηση περισσοτέρων οχημάτων,,

• Διαχείριση κινητικότητας στόλων οχημάτων τροφοδοσίας και δημοτικών οχημάτων,

• Τροποποίηση των ωραρίων τροφοδοσίας - διεύρυνση περιόδων ελεύθερης εισόδου για καθαρά οχήματα,

• Ορισμός συγκεκριμένων θέσεων στάθμευσης οχημάτων τροφοδοσίας κ.α.

 

Κάποια από τα παραπάνω απαιτούν απλές ή και πολύπλοκες διοικητικές διαδικασίες, ωστόσο το κόστος τους αν δεν είναι μηδενικό, αφορά πόρους μόνο για εξοπλισμό οδοσήμανσης (οριζόντια, κατακόρυφη σήμανση, διαχωριστικά εμπόδια κ.α.), το οποίο μπορεί να χρηματοδοτείται από το Τεχνικό Πρόγραμμα του ΟΤΑ και ειδικότερα από κονδύλια που σχετίζονται με την οδοσήμανση, τη συντήρηση οδών κ.α.

​

Η χρηματοδότηση για μέτρα μεσαίου και υψηλού κόστους, αναλόγως του σχεδιασμού και του μεγέθους της περιοχής παρέμβασης, όπως:

• επέκταση δικτύου πεζοδρόμων,

• επέκταση δικτύου ποδηλατοδρόμων,

• ανάπτυξη συστήματος αυτόματης ενοικίασης ποδηλάτων,

• αναβάθμιση λειτουργίας ΜΜΜ (νέος στόλος, νέες υπηρεσίες),

• σύστημα αυτόματου ελέγχου παράνομης στάθμευσης, ή και σύστημα ελεγχόμενης στάθμευσης,

• διόδια εισόδου στα αστικά κέντρα,

• διαμορφώσεις κόμβων,

• διαπλατύνσεις πεζοδρομίων,

• διαμορφώσεις ήπιας κυκλοφορίας,

• ανάπτυξη κινήτρων για προώθηση των βιώσιμων τρόπων μεταφοράς,

• εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης

• κ.α.

μπορεί να αναζητείται από: ίδιους πόρους ενός Τεχνικού Προγράμματος του ΟΤΑ, χρηματοδοτήσεις ΟΧΕ - ΒΑΑ, χρηματοδοτικά πακέτα μέσω τωνΕυρωπαϊκών Διαρθρωτικών Ταμείων, Ταμείων Δημοσίων Επενδύσεων, της Παγκόσμιας Τράπεζας κ.α.

​

Ανά την Ευρώπη πλήθος ανάλογων μέτρων έχουν χρηματοδοτηθεί μέσω JASPERS, προγραμμάτων INTERREG, URBACT ή και Innovative Actions insustainable Urban Development. Πρόσφατα χρησιμοποιούνται και κονδύλια που προκύπτουν μέσα από το Πρόγραμμα της Έξυπνης Εξειδίκευσης. Άλλες πηγές χρηματοδότησης βρίσκονται μέσω του ELENA, του JESSICA και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ενεργειακής Απόδοσης.

Το σύμφωνο των Δημάρχων πρόσφατα κωδικοποίησε σε οδηγό  (Covenant of Mayors, 2016) τις δυνατότητες χρηματοδότησης για δράσεις προστασίας του περιβάλλοντος, όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα.

 

Σύμφωνο Δημάρχων: δυνατότητες χρηματοδότησης για δράσεις προστασίας του περιβάλλοντος

Στον παραπάνω οδηγό του Συμφώνου των Δημάρχων αναλύονται διεξοδικά οι φορείς  χρηματοδότησης ή παροχής δανείων, οι δικαιούχοι, οι κύριες θεματικές ενότητες που είναι επιλέξιμες, το ύψος των κονδυλίων, οι δυνατότητες συγχρηματοδότησης, και οι δομές που υποστηρίζουν τις επιμέρους διαδικασίες. Η χρήση του προτείνεται για διεξοδική αναζήτηση χρηματοδότησης υλοποίησης μέτρων του ΣΒΑΚ.

​

Εκτός των παραπάνω η Ευρώπη αναζητά καινοτόμους χρηματοδοτικούς μηχανισμούς μέσω του προγράμματος CIVITAS SUITS, ενδεικτικά πόρους που θα μπορούσαν να προκύπτουν από την επιβολή  τέλους χρήσης υποδομής, την οικονομική συνεισφορά των πολιτών για έργα αστικής ανάπτυξης, τα πράσινα ομόλογα, το τέλος συμφόρησης, το εμπόριο εκπομπών άνθρακα και τις δράσεις πληθοπορισμού.

​